दशैँ बिदापछि बजार खुलेसँगै पहेँलो धातु सुनको मूल्य फेरि उकालो लाग्ने क्रम शुरू भएको छ। एक महिनाकै अवधिमा सुनको मूल्य प्रतितोला सात हजार रुपैयाँसम्म बढेको नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासङ्घको तथ्याङ्कले देखाउँछ। भन्सार विभागका निर्देशक पुण्यविक्रम खड्काका अनुसार विगत तीन महिनाको तथ्याङ्क हेर्दा सुनको आयात पनि बढेको देखिन्छ। यद्यपि तुलनात्मक रूपमा अहिले सुनको माग घटेको व्यवसायीहरूको दाबी छ। भन्सार विभागका अनुसार गत साउनमा दुई सय किलो सुन आयात भएको छ। एक अर्ब ६५ करोड रुपैयाँभन्दा बढीको सुन आयात हुँदा सरकारले २४ करोड ८० लाख रुपैयाँ आर्जन गरेको छ। भदौमा चार अर्ब १२ करोड रुपैयाँभन्दा बढी मूल्यको पाँच सय किलो सुन आयात भएको विभागले जनाएको छ।
तीन महिनाको अवधिमा सबैभन्दा बढी असोजमा सात अर्ब ३५ करोड रुपैयाँभन्दा बढी मूल्यको नौ सय किलोभन्दा बढीको सुन आयात भएको विभागको तथ्याङ्क छ।
सरकारले राजस्व बापत त्यसबाट एक अर्ब १० करोड रुपैयाँभन्दा बढी आर्जन गरेको छ। राष्ट्र ब्याङ्कले एक महिनामा ६०० किलो (दैनिक २० किलो) मात्र सुन आयात गर्न पाउने सीमा तोकेको छ। कोभिडपूर्व दैनिक २० किलो आयात गर्न पाउने अनुमति थियो भने राष्ट्र ब्याङ्कले पछि घटाएर १० किलोमा सीमित गर्यो। अहिले फेरि दैनिक २० किलो आयात गर्न दिने भएपछि त्यसको प्रभाव देखिएको अधिकारीहरू बताउँछन्।
अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्य बढ्नुमा विभिन्न कारक तत्त्व रहेको जानकारहरू बताउँछन्। “एउटा पक्ष भूराजनीतिक अस्थिरता र युद्ध पनि हो। उदाहरणका लागि पछिल्लो समय इजरेल र हमासबीच लडाइँ शुरू भएयता सुनको भाउ बढ्दो क्रममा छ,” शाक्यले भने। “युद्ध मत्थर भयो अथवा युद्धविराम भयो भने त्यसले मूल्य घटाउनमा सहयोग गर्न सक्छ। तर अझ चर्कियो भने त्यसले सुनको मूल्य थप बढ्न सघाउँछ।” उनका अनुसार अमेरिकामा सेप्टेम्बर ११ मा हमला हुँदा, युक्रेन युद्ध शुरू हुँदा पनि सुनको भाउ बढेका विगतका उदाहरण छन्।
